शिक्षण विभागाने अखेर एक मोठा निर्णय घेतला आहे जो राज्यातील शिक्षक, मुख्याध्यापक, आणि शाळांना मोठा दिलासा देणारा ठरेल. केंद्र सरकारच्या यूडायस प्लस (UDISE+) प्रणालीसह राज्यातील सरल प्रणाली आता एकत्र करण्यात येणार असून, शैक्षणिक माहितीच्या सततच्या भरण्याची अडचण दूर होणार आहे. शिक्षण विभागाने याबाबत अधिकृत परिपत्रक जाहीर केले असून सर्व शाळांना ३० सप्टेंबर २०२५ पर्यंत माहिती अद्ययावत करण्याची अंतिम मुदत दिली आहे.
यूडायस प्लस प्रणाली म्हणजे काय?
यूडायस प्लस ही केंद्र सरकारने सुरू केलेली डिजिटल प्रणाली आहे, जी शाळा, विद्यार्थी, शिक्षक यांची अद्ययावत माहिती संकलित करण्यासाठी वापरली जाते. या प्रणालीमध्ये शाळेचा अभ्यासक्रम, मुख्याध्यापकाचे नाव, इमारतीच्या सुविधा, पूर्वप्राथमिक वर्गांची संख्या, इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी, पीजीआय निर्देशांक यांसारख्या बाबींची माहिती भरावी लागते. ही माहिती आता सरल प्रणालीत थेट समाविष्ट होणार आहे.
विद्यार्थ्यांच्या नोंदणीची माहिती व आधार पडताळणी
शैक्षणिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये राज्यातील ९५% विद्यार्थ्यांची आधार पडताळणी पूर्ण झाली आहे. आता नवीन प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांची आधार पडताळणी लवकरात लवकर पूर्ण करावी लागणार आहे. याशिवाय, दुसरी ते बारावीपर्यंतच्या विद्यार्थ्यांची प्रमोशन माहिती, ड्रॉपबॉक्समधील विद्यार्थी, पुनःप्रवेशित व दिव्यांग विद्यार्थ्यांचे तपशील भरणे बंधनकारक करण्यात आले आहे.
शिक्षकांची माहितीही अद्ययावत करावी लागणार
फक्त विद्यार्थ्यांचीच नाही तर शाळांमध्ये कार्यरत असलेल्या शिक्षकांचीही अचूक माहिती प्रणालीत भरावी लागेल. यामध्ये शिक्षकांची आधार पडताळणी, त्यांचे नेमणूक तपशील, विषय निहाय माहिती यांचा समावेश असेल. गेल्या वर्षी ९३% शिक्षकांची आधार पडताळणी झाली होती. आता उर्वरित शिक्षकांची पडताळणी करताना अडचणी येत असल्यास माहिती समान असल्याची खात्री करण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत.
पालकांचे संमतीपत्र आवश्यक
ज्या विद्यार्थ्यांची अपार आधार नोंदणी झालेली नाही, अशा विद्यार्थ्यांच्या पालकांचे संमतीपत्र घेऊन कार्यवाही करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. सध्या राज्यात ८६% विद्यार्थ्यांची अपार नोंदणी यूडायस प्लस प्रणालीत यशस्वीरित्या करण्यात आली आहे. उर्वरित प्रकरणेही तातडीने पूर्ण करण्याचा इशारा परिषदेने दिला आहे.
तालुका व जिल्हास्तरावर कार्यशाळा घेण्याचे निर्देश
या प्रणालीत येणाऱ्या अडचणींवर मात करण्यासाठी जिल्हा परिषद प्राथमिक शिक्षणाधिकारी यांच्या नेतृत्वात तालुका व जिल्हास्तरावरील अधिकाऱ्यांसाठी विशेष कार्यशाळांचे आयोजन करावे असेही सांगण्यात आले आहे. या कार्यशाळांमध्ये ऑनलाइन पद्धतीत येणाऱ्या अडचणी, वार्षिक अंदाजपत्रकाचे नियोजन, पीजीआय निर्देशांक भरताना लक्ष द्यावयाच्या बाबी याबाबत सविस्तर प्रशिक्षण देण्यात येणार आहे.
प्रणाली एकत्रीकरणामुळे वेळ व श्रमांची बचत
पूर्वी शाळांना यूडायस आणि सरल या दोन्ही प्रणालीत वेगवेगळी माहिती भरावी लागत असे. पण आता दोन्ही प्रणालींचे एकत्रीकरण झाल्यामुळे यूडायसमध्ये भरलेली माहिती थेट सरल प्रणालीत समाविष्ट होईल, आणि शिक्षक व शाळा प्रशासन यांची मोठी बचत होणार आहे. त्यामुळे ही प्रणाली अधिक उपयुक्त आणि कार्यक्षम होणार आहे.
शिक्षकांनी निर्णयाचे स्वागत केले
या निर्णयाचे शिक्षक संघटनांकडून स्वागत होत आहे. माजी मुख्याध्यापक महेंद्र गणपुले यांनी सांगितले की, “हे एकत्रीकरण हे शिक्षकांच्या दैनंदिन तांत्रिक कामावरचा बोजा कमी करणार आहे. माहिती एकदाच भरावी लागेल, यामुळे वेळ आणि मानसिक त्रास दोन्ही टळतील.”
Comments are closed.