नाशिक जिल्ह्यातील नांदगाव तालुक्यातील शिक्षण विभागात सध्या तब्बल १३३ पदे रिक्त असून, त्यामुळे शिक्षकांवर आणि विभागीय कर्मचाऱ्यांवर प्रचंड अतिरिक्त ताण आला आहे. यामध्ये गट शिक्षणाधिकारी, शिक्षण विस्तार अधिकारी, शाळा पोषण आहार अधीक्षक, केंद्रप्रमुख, मुख्याध्यापक, पदवीधर शिक्षक, उपशिक्षक आणि लिपिक अशी विविध महत्त्वाची पदे रिक्त आहेत. परिणामी, संपूर्ण शैक्षणिक व्यवस्थेच्या कार्यक्षमतेवर गंभीर परिणाम झाला आहे.
दोन वर्ग, एक शिक्षक – शिक्षणाचा दर्जा धोक्यात
सध्या तालुक्यात २०८ जिल्हा परिषद शाळा असून, त्या ठिकाणी १७,१८५ विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत. मात्र, शिक्षकांची कमतरता इतकी टोकाची आहे की, अनेक शाळांमध्ये एका शिक्षकावर दोन-दोन वर्ग शिकवण्याची जबाबदारी आहे. परिणामी शिक्षकांची दमछाक होत आहे आणि विद्यार्थ्यांना वेळेवर पुरेसं व दर्जेदार शिक्षण मिळत नाही, ही स्थिती नक्कीच चिंताजनक आहे.
केंद्रप्रमुख नाहीत, शिक्षकांवर अधिक जबाबदाऱ्या
केंद्रप्रमुखांच्या अनेक जागा रिक्त असल्यामुळे, काही मुख्याध्यापक व शिक्षकांना केंद्रप्रमुखाची जबाबदारीही पार पाडावी लागते. यामुळे त्यांना आपल्या मूळ शिक्षणाच्या कामावर लक्ष केंद्रित करता येत नाही. अशा परिस्थितीत शिक्षकांवर प्रशासन, देखरेख, शाळा निरीक्षण अशा अनेक भूमिका एकत्र येतात, ज्याचा थेट फटका विद्यार्थ्यांच्या अभ्यासावर होतो.
डिजिटल शाळा, पण शिक्षक नाहीत – गावकऱ्यांची व्यथा
नांदगाव तालुक्यातील काही गावांमध्ये जिल्हा परिषद शाळा डिजिटल पद्धतीने सुसज्ज करण्यात आल्या आहेत. तरीदेखील अनेक शाळांमध्ये मुख्याध्यापक व शिक्षकांची पदे अनेक दिवसांपासून रिक्त आहेत. त्यामुळे तंत्रज्ञान असलं तरी शिकवायला माणूसच नसेल, तर शिक्षण पूर्णपणे प्रभावी कसं होणार? असा प्रश्न पालक व ग्रामस्थ विचारत आहेत.
पालक वर्गाची संतप्त मागणी – लवकरात लवकर भरती करा
तालुक्यातील ग्रामस्थ व पालक सातत्याने शासनाकडे मागणी करत आहेत की, शिक्षकांची तातडीने भरती करण्यात यावी. यासाठी अनेक ठिकाणी निवेदने देण्यात आली असून, स्थानिक लोकप्रतिनिधींकडे देखील तक्रारी पोहोचवल्या जात आहेत. पालकांचं म्हणणं आहे की, “आमचं मूल सरकारी शाळेत जातंय म्हणजे त्याच्या शिक्षणाची गुणवत्ता कमी का असावी?”
‘पवित्र पोर्टल’वर भरती झाली, तरीही रिक्त जागा वाढल्या!
राज्य शासनाच्या ‘पवित्र पोर्टल’च्या माध्यमातून मागील वर्षी शिक्षक भरती प्रक्रिया राबवण्यात आली होती. मात्र त्यानंतर अनेक शिक्षक सेवानिवृत्त झाले, किंवा बदलीनं इतर भागात गेले, त्यामुळे रिक्त पदांची संख्या अधिकच वाढली. भरती केली तरी अनुशेष शिल्लकच राहिला आणि तातडीने नवीन भरती न झाल्याने आजही शिक्षण विभाग त्रस्त आहे.
गट शिक्षणाधिकारींचं मत – “काम अडचणीचं होतंय”
नांदगावचे प्रभारी गट शिक्षणाधिकारी प्रमोद चिंचोले यांनी सांगितलं की, “रिक्त जागांमुळे कामकाज करताना अडचणी येत आहेत. ग्रामस्थांच्या तक्रारी सतत ऐकाव्या लागतात. रिक्त पदे भरली गेली, तर अधिक दर्जेदार शिक्षण देता येईल.” त्यांच्या वक्तव्यावरून शिक्षण यंत्रणेची व्यथा सहज समजते.
निष्कर्ष : डिजिटल युगात शिक्षकांचा अभाव – शासनाने तातडीने लक्ष द्यावं
नांदगावसारख्या ग्रामीण तालुक्यात डिजिटल शाळा, स्मार्ट क्लासरूम यांना महत्त्व दिलं जातंय, पण त्या शाळांमध्ये शिक्षकच नसतील, तर शिक्षणाचा पाया कोसळेल. शासनाने लवकरात लवकर या १३३ रिक्त जागा भराव्यात, अन्यथा शिक्षणाचा दर्जा आणि विद्यार्थ्यांचं भविष्य दोन्ही धोक्यात येणार हे निश्चित!
