कणकवलीत ‘प्रवाशांच्या सेवेसाठी’ हा ब्रीदवाक्य घेऊन अनेक वर्षांपासून धावणारी लालपरी – महाराष्ट्रातील एसटी महामंडळ आज अनेक समस्यांनी ग्रासलेली आहे. एका बाजूला प्रवाशांना सुरक्षित आणि स्वस्त सेवा देणारी ही संस्था, दुसऱ्या बाजूला रिक्त पदे आणि आर्थिक तुटवडा यामुळे खडतर परिस्थितीत आहे.
77 वर्षांच्या इतिहासात एसटी महामंडळाने वैभवशाली दिवस पाहिले आहेत. विद्यार्थ्यांबरोबर समाजातील विविध घटकांना अनेक सवलती व सेवा पुरवून हे महामंडळ जनतेच्या मनात विश्वास जिंकले. मात्र, सध्यस्थितीत 10 हजार कोटींचा संचित तोटा आणि कर्मचाऱ्यांची कमतरता महामंडळाची गाडी चालवणे कठीण करत आहे.
सन 2011-12 मध्ये महामंडळाच्या ताफ्यात गाड्या 18,275 होत्या, तर 2024-25 मध्ये 15,764 इतक्या राहिल्या. नवीन बसेस खरेदी करण्याची गरज असतानाही सरकारी धोरणे आणि खासगीकरणाचे पाऊल मार्गात अडथळे आणत आहेत. परिवहन मंत्री प्रताप सरनाईक यांनी पुढील वर्षाअखेरपर्यंत 8 हजार नवीन बसेस ताफ्यात येतील आणि संख्येत 18 ते 20 हजार गाड्या होईल अशी घोषणा केली आहे, पण या गाड्या स्वमालकीच्या असणार की खाजगी? हे स्पष्ट नाही.
एसटी कर्मचारी भरतीही मोठा मुद्दा ठरली आहे. सध्या अनेक चालक आणि वाहक पदे रिक्त आहेत. सन 2016 पासून चालक-वाहकांची भरती नाही, त्यामुळे उपलब्ध कर्मचाऱ्यांवर डबल ड्युटी येते. शासनाकडून कायमस्वरुपी भरतीसाठी परवानगी मिळेपर्यंत कंत्राटी पद्धतीने कर्मचाऱ्यांची भरती करण्यात येणार आहे. मात्र यामुळे कर्मचाऱ्यांवर ताण वाढत आहे आणि प्रवासी सेवेवर परिणाम होतो आहे.
खासगीकरणाच्या धोरणामुळे, महामंडळाच्या गाड्यांची संख्या कमी होणे, अपघातांची वाढ, आणि कर्मचारी भरतीतील विलंब ही मोठी चिंता ठरली आहे. एसटीच्या भविष्याची दिशा आता सरकारी निर्णय आणि कर्मचारी सुरक्षिततेवर अवलंबून आहे.
