जगभरातील लोकशाहीसाठी झगडणाऱ्या नेत्यांमध्ये व्हेनेझुएलाची विरोधी पक्ष नेत्या मारिया कोरिना मचाडो यांचे नाव आता इतिहासात सुवर्णाक्षरांनी कोरले गेले आहे. शांततेसाठी आणि लोकशाहीच्या रक्षणासाठी केलेल्या त्यांच्या अथक प्रयत्नांची दखल घेत नोबेल समितीने २०२५ सालचे शांततेचे नोबेल पारितोषिक त्यांना जाहीर केले आहे.
मचाडो यांनी पारितोषिक स्वीकारताना सांगितले की, “हे पारितोषिक मी व्हेनेझुएलाच्या त्रस्त जनतेला आणि अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांना समर्पित करते. ट्रम्प यांनी आमच्या लढ्याला भक्कम साथ दिली आहे.” त्यांच्या या वक्तव्यामुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर चर्चेचा वादळ उठले आहे.
नोबेल समितीचे अध्यक्ष जॉर्गन वॉटने फ्रेडनेस यांनी सांगितले की, “मारिया मचाडो यांनी जीवे मारण्याच्या धमक्या आणि सततच्या दबावांनंतरही लोकशाहीची ज्योत तेवत ठेवली. त्यांनी आपल्या देशातील नागरिकांना स्वातंत्र्याची प्रेरणा दिली.” ही घोषणा होताच, संपूर्ण व्हेनेझुएलात आनंदाची लाट उसळली.
दुसरीकडे, अमेरिकेचे माजी अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनीही या पारितोषिकासाठी दावा केला होता. त्यांनी म्हटले होते की, “मी जगातील आठ युद्धे थांबवली, त्यामुळे मला शांततेचा नोबेल मिळायला हवा.” मात्र, पारितोषिक जाहीर होताच त्यांचा दावा फोल ठरला आणि त्यांनी या निर्णयाला “अपमानजनक” म्हटले. व्हाइट हाउसकडूनही नोबेल समितीवर राजकारणाचा आरोप करण्यात आला आहे.
मारिया मचाडो या इंडस्ट्रियल इंजिनीअर असून त्यांनी फायनान्स विषयात पदव्युत्तर पदवी घेतली आहे. २०१० मध्ये त्या व्हेनेझुएलाच्या नॅशनल असेम्ब्लीत विक्रमी मतांनी निवडून आल्या होत्या, परंतु २०१४ मध्ये मादुरो सरकारने त्यांना निलंबित केले. त्यानंतर त्यांनी “वेंते व्हेनेझुएला” पक्षाची स्थापना करून देशातील लोकशाहीसाठी संघर्ष सुरूच ठेवला.
त्यांच्या लढ्याला आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मान्यता मिळत असताना, निकोलस मादुरो सरकारकडून विरोधकांवर अत्याचार सुरूच आहेत. तरीही मचाडो देश सोडून गेल्या नाहीत; उलट त्यांनी लोकांना संघर्षासाठी प्रेरित केले. त्यांच्या चिकाटीने आणि धैर्याने त्या आता लोकशाहीच्या प्रतीक बनल्या आहेत.
या निर्णयानंतर जगभरातून मचाडो यांचे अभिनंदन होत आहे. “एका महिलेच्या नेतृत्वाखाली लोकशाहीची मशाल पुन्हा तेजाने प्रज्वलित झाली आहे,” असे नॉर्वेजियन समितीने म्हटले आहे. नोबेल पारितोषिक मिळणे म्हणजे केवळ वैयक्तिक सन्मान नसून — लोकशाही आणि स्वातंत्र्याच्या जागतिक लढ्याचा विजय असल्याचे स्पष्टपणे दिसते.
